کتاب مقصر کیست؟ اثر آلکساندر هرتسن

مقصر کیست؟ مشهورترین اثر ادبی آلکساندر هرتسن، نویسنده و فیلسوف بزرگ روس به شمار می‌رود. هرتسن که از برجسته‌ترین اندیشمندان دموکرات انقلابی روسیه در سده نوزدهم میلادی بود، در این اثر با زبانی شیوا و طنزی گزنده به تشریح نابرابری‌های اجتماعی در جامعه روسیه‌ی زمان خود و نمایش انحطاط اخلاقی و اجتماعی طبقه اشراف این سرزمین می‌پردازد. قهرمان اثر، ولادیمیر بلتوف، از نمونه‌های برجسته تیپ ادبی خاصی است که در ادبیات روسیه به «آدم زیادی» شهرت یافته بود و غیر از هرتسن، نویسندگانی مانند پوشکین، لرمانتوف، تورگنیف و داستایفسکی نیز در آثار خود به توصیف آن پرداخته بودند. «آدم زیادی» نماینده افرادی است که با وجود دارا بودن آرمان‌های زیبا و والا، به علت‌های مختلف توان و اراده‌ی محقق ساختن این آرمان‌ها را ندارند و همه هدف‌های متعالی آنان در مرحله حرف و شعار باقی می‌ماند و هیچ حاصلی به بار نمی‌آورد.