کتاب زیبایی و هنر اثر الیزابت پرثجان انتشارات سوره مهر

سخن‌گفتن از «مفاهیم زیبا» و «زیبایی» هیچ‌گاه، کاری ساده‌ نبوده است. بشر در گذر هزاره‌ها، به‌ویژه سده‌های گذشته و با توجه به معیارهای متعدد و متنوع، از علاقۀ شخصی گرفته تا اوضاع زمان و شاخص‌های بسیار دیگر، تعاریفی گوناگون در‌این‌زمینه بیان کرده است. این مسئله، خود، در قراردادی‌بودن تعاریفی ریشه دارد که در اعصار مختلف، از استنباط‌های افراد گوناگون و جریان‌های فکری‌اعتقادی، تأثیر پذیرفته‌اند. اثر حاضر نیز با اشاره به آرای تنی چند از متفکران هنریِ تأثیرگذار در هر عصر، می‌کوشد دربارۀ سیر تحول معنای «مفاهیم زیبا» و «زیبایی» در هنر اروپا، به‌ویژه حوزۀ نقاشی در محدودۀ زمانی دویست‌ساله، توضیحاتی ارائه کند. دامنۀ این سیر از کشور آلمان در قرن هجدهم آغاز می‌شود و با گذر از فرانسه در قرن نوزدهم و همچنین انگلستان در دوران ویکتوریایی، به مدرنیسم در قرن بیستم می‌رسد. فصل اول به آلمان در قرن هجدهم و افرادی همچون وینکلمن و کانت می‌پردازد. در این فصل، تعریف اثر زیبا ازنظر وینکلمن، پایه‌گذار حوزۀ تاریخ هنر، مبنی‌بر لزوم مطابقت آن با هنر یونانی، شرح داده شده و در ادامه، به تعریف ویژگی‌های شیء زیبا از دید کانت، مبدع زیبایی‌‌شناسی، پرداخته می‌شود. فصل دوم بر فرانسۀ قرن نوزدهم تمرکز دارد و ضمن بیان تأثیر زیبایی‌‌شناسی آلمانی بر افکار فرانسوی، آرای مختلف افرادی همچون استائل، کوزن، کوترمر، انگر، دولاکروا و گوتیه را دربارۀ ابعاد گوناگون زیبایی و همچنین عبارت جنجالی «هنر برای هنر» بررسی می‌کند. در پایان، بودلر و افکار وی دربارۀ زیبایی مدرن ارزیابی می‌شود. در فصل سوم، توجه بر انگلستان در دوران ویکتوریایی متمرکز است که راسکین، روزتی، سوینبرن و پیتر، افراد شاخص آن در حوزۀ زیبایی‌‌شناسی‌اند. در این فصل، نخست تأثیرات «هنر برای هنر» بررسی شد و سپس به «برهنه‌گرایی» توجه می‌شود و در پایان، مقولۀ «فرم و محتوا» می‌آید. فصل چهارم نیز در ابتدا، به مفهوم «ترک زیبایی» در دوران مدرن در قرن بیستم و سپس آرای فرمالیستی متفکرانی چون راجر فرای و گرینبرگ و هنر انتزاعی وی می‌پردازد. سخن آخر نیز موضوع را تا زمان حاضر ادامه داده و به بحث پایان می‌دهد.