کتاب بیست و یک داستان اثر ابوالحسن نجفی

قسمت‌های زیبایی از کتابنوع و غنای ادبیات معاصر فرانسه را از همین مقدار اندک می‌توان دریافت. دیدگاه‌ها گوناگون و سبک‌ها بسیار متفاوت است و مترجم کوشیده است تا تفاوت سبک‌ها را در ترجمه منعکس کند. ماجراها همه ظاهرا در سطح زندگی روزمره می‌گذرد: دیداری زودگذر میان یک زن و مرد که گویی برای ایجاد زندگی مشترک به هم رسیده‌اند، عشق طولانی و خاموش زنی به مردی و گرفتن انتقام از پسرِ بی‌گناه آن مرد، مردی که یار را نزدیک خود دارد و به دنبال او گرد شهر می‌گردد، پیوند دوستی میان یک سرباز روس و یک سرباز فرانسوی بی‌آنکه زبان همدیگر را بفهمند، اختلاف نظر و جدایی دردناک میان یک زن و شوهر ایرلندی بر سر آزادی و استقلال کشورشان؛ جان کندن تدریجی سه تن در زندان در شب پیش از تیرباران شدن، چگونه مردی که پس از دیدن پیروزی شر بر خیر به غلط می‌پندارد که حق با شر است و فراموش می‌کند که جبر زندگی انسان مبارزه با بدی است ولو این مبارزه به شکست بینجامد، خوش بودن مردی در اتاقی و رانده شدنش از آن جا و همواره دنبال آن اتاق گشتن، تباه شدن زندگی معلمی که درس خصوصی می‌دهد. ماجراها گاهی از سطح زندگی روزمره فراتر می رود: هتلی که قصد کشتن مهمانانش دارد و این را پیشاپیش به آنها اطلاع داده است، چگونه نقاش پیر قایقی می‌سازد و از چنگ امپراتور مخوف چین می گریزد، چگونه یک «پنی» می‌تواند خوشبختی بیاورد، مردی که فراموش کرده است که در جواب «حال شما چطور است؟» باید بگوید «بد نیستم، شما چطورید؟»؛ عقد قرارداد میان شیطان و یک دانشجوی علوم دینی، چگونه مردم شهر یک یک مبدل به کرگدن می‌شوند. و سرانجام، یک سفر طولانی با راه آهن و مسافری که مقصد خود را گم کرده است.