کتاب امپراتوری اسلامی اثر فیلیس کورزین

حدود 1400 سال پیش، زمانی که اروپای غربی در قرون تاریک تحلیل می‏‌رفت،صحراهای عربستان به یک امپراتوری درخور توجه هستی بخشید. جنگجویان عرب،که دین تازه‏‌ای به نام اسلام محرکشان بود، در ظرف یک دهه آنچه را اکنون سوریه،فلسطین، مصر و بیش‏تر عراق است فتح کردند. آن‏‌ها در ظرف کمی بیش از یک قرن امپراتوری‌ای را بنا نهادند که بخش‏‌های عمده‏‌ای از سه قاره - آفریقا، آسیا و اروپا - را دربر می‏‌گرفت و جانشین تمدن‏‌های قدیمی‏‌تر بیزانس در غرب و ایران ساسانی در شرق شد. امپراتوری‏‌ای که این جنگجویان راه خدا ایجاد کردند در اوج خود بزرگ‏تر از امپراتوری روم بود و از اسپانیا و پرتغال در غرب تا مرزهای هندوستان و چین در شرق امتداد داشت. امپراتوری اسلامی، در جریان این گسترش یابی، دین و زبان خود را برای‏‌مردمانی با پیشینه‏‌های قومی، دینی و زبانی مختلف به ارمغان آورد. نه امپراتوری‌های روم، بریتانیا، یا روسیه چنین جمعیت گوناگونی را به خود جذب کردند و نه هیچ امپراتوری دیگری پیش یا پس از آن. به گفته پژوهشگر آلبرت هورانی، امپراتوری اسلامی از وحدتی برخوردار بود که مرزهای زمانی و مکانی را درنوردید؛ زبان عربی توانست راه به دیوان بگشاید و در سرتاسر دنیا نفوذ کند؛ مجموعه دانشی که سلسله‌ای از آموزگاران بلندآوازه آن را طی قرن‏‌ها انتقال دادند، جامعه‏‌ای اخلاقی را محفوظ نگه‌داشت، حتی زمانی که فرمانروایان تغییر کردند؛ مکان‏‌های زیارتی، مکه و بیت‏‌المقدس، قطب‏‌های ماندگار دنیای انسانی بودند، هرچند قدرت از شهری به شهر دیگر نقل‌مکان می‏‌کرد.