کتاب رویکردهای شعر معاصر عرب اثر احسان عباس

کتاب «رویکردهای شعر معاصر عرب» نوشته‌ی دکتر احسان عباس، با ترجمه‌ی دکتر حبیب‌الله عباسی به ابعاد و تقسیم‌بندی‌های مختلف انسان‌گرایی و آرای فلاسفه و اندیشمندان غربی و شرقی پیرامون این موضوع می‌پردازد. انسان‌گرایی از جمله موضوعات بحث‌ برانگیز در ادبیات معاصر عرب است و در زمینه‌های مختلف مطرح گردیده، اما تاکنون اتفاق‌نظری در تعریف آن به دست نیامده است. از نظر لغوی، انسان‌گرایی به معنای فرهنگ، نظام ارزشی و آموزش است؛ شاید کامل‌ترین و مناسب‌ترین معنی که برای این کلمه می‌توان ذکر کرد، اصالت انسان یا نظام انسان‌مداری و انسان محوری است. امروزه، شعر معاصر عرب چهرة‌ی جدیدی از خود به جهانیان عرضه کرده است. از نظر ساختاری علاوه بر قالب‌شکنی که یکی دو دهه بعد از شعر فارسی رخ داد، نحوه‌ی کاربرد تعابیر و واژگان، وسعت خیال، مهارت شعرای عرب در تصویرآفرینی و مسائلی از این دست، شعر معاصر عرب را به کلی متفاوت از گذشته‌ی خویش کرده است. از نظر محتوایی نیز شعر معاصر عرب چهره‌ی جدیدی به خود گرفته است؛ علاوه بر توصیفات طبیعی و عاشقانه‌سرایی و توجه خاص به جنس زن، که تقریبا از مضامین رایج شعر عرب است، بروز برخی مسائل جدید نیز باعث تغییر شعر عرب در ساحت اندیشه شده است؛ جنگ جهانی اول و دوم، نهضت مقاومت فلسطین، جنگ شش روزة‌ی اعراب، استعمار و همچنین آشنایی جهان عرب با دنیای غرب و به تبع آن تغییرات بنیادین در نوع زندگی و نحوة‌ی نگاه اعراب به جهان پیرامون، همه عواملی هستند که شعر امروز عرب را دستخوش تغییر کرده‌اند. اصلی‌ترین نتیجة‌ی عوامل فوق در شعر امروز عرب، ایجاد روح ناامیدی و یاسی است که بر شعر این دوره سایه افکنده است، تا جایی که از این اشعار، با عنوان خاص «عبیثیه» یاد می‌شود. بدر شاکرسیاب، نازک الملائکه، نزار قبانی، عبدالوهاب بیاتی، ادونیس، بلند الحیدری و محمد مفتاح الفیتوری، شعرایی هستند که نمونه اشعارشان در نوشتار حاضر بررسی شده است. کتاب «رویکردهای شعر معاصر عرب» نوشته‌ی دکتر احسان عباس، با ترجمه‌ی دکتر حبیب‌الله عباسی از سوی انتشارات سخن منتشر شده است.